Vần N – Ca Dao, Tục Ngữ, Thành Ngữ Việt Nam

Tác Giả:
Thể Loại: CA DAO - TỤC NGỮ

Nhất cận thị, nhị cận giang, tam cận lộ

Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm

Nhất quỷ nhì ma

Thứ ba học trò …. )

Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng

No bụng đói con mắt

Nàng dâu khôn lanh, nấu canh cho ngọt

Canh sôi hớt bọt, thêm ớt rắc tiêu

Mẹ chồng cay đắng đủ điều

Mẹ ghét cứ ghét, chồng chiều cũng vui

Con sông bên lở, bên bồi

Bên lở thì đục, bên bồi thì trong

Sông kia nước chảy hai dòng

Biết rằng bên đục, bên trong bên nào

Năm canh thì ngủ lấy ba

Hai canh coi sóc cửa nhà làm ăn

Năm hết, Tết đến

Nắng hổng ưa, mưa hổng chịu

Nắng lên cho héo lá lan

Cho đáng kiếp chàng, phụ rẫy tình xưa

Nắng lên cho héo ngọn dừa

Đánh chết chẳng chừa cái thói đổi thay

Nắn lên cho héo nhánh mai

Tui rủa tối ngày kẻ chẳng thủy chung

Nắng mưa là bệnh của trời

Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng

Nắng tốt dưa, mưa tốt lúa

Nằm giường lèo lại đòi trèo trướng phụng

Dẫu ai trề nhún, nó cũng làm ngang

Một khi bị đạp xuống sàn

Ngủ chung với chó, còn than nỗi gì

Nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa

Nè em Tiên Bửu ôi

Nhớ em chưa ăn xôi mà anh như gặp hồi no bụng

Chưa ăn bún mà anh cũng no hơi

Thương em quên đứng, quên ngồi

Ngứa đầu quên gãi, đứt ruột rồi quên đau

Nếm muỗng đường om (nồi đất), mùi thơm vị ngọt

Qua thương nhớ bậu thức trót canh gà

Phận bậu như hạt mưa sa

Phận qua như gió thổi tuốt ra vàm ngoài

Nếu anh ác gian, đem dạ phụ phàng

Cho con kiến hôi bò dưới đất

Con kiến vàng bò trên nhánh cây

Nếu anh mê đó, bỏ đây

Cho con cá lội dưới nước

Con chim bay trên trời

Nếu làm hoa làm hoa hướng dương

Nếu làm đá làm đá hoa cương

Ngày đi, trúc chửa mọc răng

Ngày về, trúc đã cao bằng ngọn tre

Ngày đi, lúa chửa có vè

Ngày về, lúa đã đỏ hoe ngoài đồng

Ngày đi, em chửa có chồng

Ngày về, em đã con quấn, con quít, con bồng, con mang

Ngày nào anh nói em đành

Bụi tre trước ngõ để dành đan nôi

Bây giờ anh nói em thôi

Bụi tre trước ngõ đan nôi ai nằm?

Ngày nào anh nói em đành

Cuốc đất trồng hành, gieo cải, vãi kê

Bây giờ, anh nói em chê

Để cải anh héo, cho kê anh tàn

Ngày nào ra đứng bờ sông

Sông xa, xa tít cho lòng em đau

Ngày qua tháng lại

Vật đổi sao dời

Nòng nọc đứt đuôi

Nhảy lên mặt đất

Rõ ràng cóc thật

Chẳng phải trê nào!

Cả xóm xôn xao

Đồn đi khắp huyện

Cóc cho nghe chuyện

Tìm đến thử coi

Nhận rõ con rồi

Lại xin lỗi vợ

Trăm nghìn lạy mợ

Vì trót quá ghen

Ở không trọn nghĩa…

Ngày rằm, mùng một ăn chay

Ghét con mỏ nhọn tưởng hoài chả nem

Ngày xưa anh bủng anh beo

Tay bưng chén thuốc tay đèo múi chanh

Bây giờ anh khỏi anh lành

Anh theo duyên mới anh đành phụ em

Ngày xưa quả báo thì chầy

Ngày nay quả báo trước ngay nhãn tiền

Nghe vẻ nghe ve

Nghe vè nói ngược

Ngựa đua dưới nước

Tàu chạy lên bờ

Lên núi đặt lờ

Xuống sông đốn củi…

Ngó lên nhang tắt đèn mờ

Mẫu thân đâu vắng bàn thờ lạnh tanh

Ngó lên tàng cây thấy cặp cu trốn nắng

Ngó ra ngoài ruộng thấy đôi cò trắng bay xa

Đi về lập miễu thờ cha

Cất chùa thờ mẹ, lập trang thờ bà

Ngó qua bên bến Tô Châu

Thấy em gánh nước trên đầu giắt trâm

Ngọc hoàng ngồi tựa ngai vàng

Thấy con uống rượu hai hàng lệ rơi

Ngồi buồn gởi bức thư sang

Có con rồng bạch chắn ngang giữa trời

Vậy nên thư chẳng tới nơi

Trong thư ai biết những lời làm sao

Ngồi buồn vuốt bụng thở dài

Nhớ chồng thì ít, nhớ trai thì nhiều

Ngày đêm trông bóng trăng tàn

Muốn riêng với nguyệt mà than một lời

Nguyệt rằng: Vật đổi sao dời

Thân này vẫn để cho người soi chung

Người ta tuổi tí tuổi mùi

Còn em thì chịu bùi ngùi tuổi (tủi) thân

Người trên ở chẳng chính ngôi

Khiến cho kẻ dưới chúng tôi hỗn hào

Người trên ở chẳng được cao

Khiến cho kẻ dưới lộn nhào lên trên

Người trồng cây hạnh người chơi

Ta trồng cây đức để đời về sau

Nhà ai chồng qui? vợ ma

Hễ ông ăn chả thì bà ăn nem

Đói cơm khát nước tèm lem

No cơm ấm áo lại thèm nọ kia

Nhà Bè nước chảy chia hia

Ai về Gia Định, Đồng Nai thì về

Nhà có ngạch, vách có lỗ tai

Nhà em cao, hàng rào em kín

Nhà em tám, chín, mười từng

Con ong bay vô không lọt

Biểu con bướm đừng xôn xao

Anh về sắm lễ cho cao

Cậy mai dong cho giỏi

Mới bước vào nhà em

Nhà giàu tham việc, thất nghiệp tham ăn

Nhà hát bóng chào rào chộn rộn

Sở chụp hình ngồi đứng chỉnh tề

Thăm em một chút anh về

Chơi khuya lính bắt khó bề phân bua

Nhà không chủ như tủ không khóa

Nhà sạch thì mát, bát sạch thì ngon

Nhà ta ba bốn chị em

Mẹ ta còn thèm một chút rể xa

Ta về ta bảo mẹ ta

Rể gần cho ruộng, rể xa cho tiền

Nhà tôi có dãy vườn hoa

Có ba dãy nhãn, có ba dãy dừa

Dù anh đi sớm, về trưa

Sao anh chẳng nghĩ dãy dừa nhà tôi

Sao anh chẳng đứng, chẳng ngồi

Hay là anh phải duyên tôi anh buồn

Anh buồn, anh lại đi buôn

Có tiền lấy vợ, thôi buồn làm chi

Nhất con, nhì cháu, thứ sáu người dưng

Nhất qui?, nhì ma, thứ ba học trò

Nhất mẹ, nhì cha, thứ ba bà ngoại

Nhất sĩ nhì nông

Hết gạo chạy rông nhất nông nhì sĩ

Nhất thân, nhì thế, tam ngân, tứ chế

Nhất thì bộ lại, bộ binh

Nhì thì bộ hộ, bộ hình cũng xong

Thứ ba thì đến bộ công

Nhược bằng bộ lễ, lạy ông xin về

Nhất tự vi sư, bán tự vi sư

Nhập giang tùy khúc, nhập gia tuỳ tục

Nhện sa xuống nước nổi phình

Kiếu huynh kiếu đệ kiếu người tình tôi lui

Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng

Phu thê trong nghĩa tương phùng

Chăn loan, gối quế, chữ tùng cùng ai

Tấm đá hoa ghi tạc để đời

Nhìn nhau lệ ứa đôi hàng

Tàu lui ốc thổi, tui chàng rẽ phân

Nhìn ra sậy xám, lau vàng

Ngày lu, nắng úa, bóng chàng nơi đâu?

Nhịn đói nằm co còn hơn ăn no vác nặng

Nhỏ thì nhờ mẹ nhờ cha

Lớn lên nhờ vợ, về già nhờ con

Nhớ ai bổi hổi bồi hồi

Như đứng đống lửa, như ngồi đống than

Nhớ ai con mắt lim dim

Chân đi thất thểu như chim tha mồi

Nhớ ai hết đứng lại ngồi

Ngày đêm tơ tưởng một người ở xa

Nhớ ai nhớ mãi thế này

Nhớ đêm quên ngủ, nhớ ngày quên ăn

Nhờ cô nhờ bác giúp lời

Chị em giúp của, ông trời định đôi

Nhứt nước, nhì phân, tam cần, tứ giống

Nhứt thích ăn trái chua

Hai ưa mua áo tốt

Ba tìm lột quần trai

Những người chước độc mưu thâm

Tai kia vạ nọ ngấm ngầm đến ngay

Những người thắt đáy lưng ong

Vừa khéo chiều chồng, vừa khéo nuôi con

Những người béo trục béo tròn

Ăn vụng như chớp, đánh con cả ngày

Những người ti hí mắt lươn

Trai thì trộm cắp, gái buôn chồng người

No mất ngon, giận mất khôn

Non cao cũng có đường trèo

Bệnh dẫu hiểm nghèo cũng có thuốc tiên

Non cao cũng có đường trèo

Đường có hiểm nghèo cũng có lối đi

Non kia ai đắp lên cao

Sông kia biển nọ ai đào chi sâu

Nói bóng nói gió

Nói chín thì làm nên mười

Nói mười làm chín kẻ cười người chê

Nói đẩy đưa cho vừa lòng bạn

Con sông Giang Hà chỗ cạn chỗ sâu

Nói gần, nói xa, chẳng qua nói thật

Nói lời thì giữ lấy lời

Đừng như con bướm đậu rồi lại bay

Nói người chẳng nghĩ đến ta

Thử sờ lên gáy xem xa hay gần

Nói như dùi đục chấm nước mắm

Nói như nước đổ đầu vịt

Nói ra thì nhớ lấy lời

Đừng như ong bướm đậu rồi lại bay

Nói toạc móng heo

Nói với người say như vay không trả

Nồi đồng mà úp vung đồng

Con gái xứ Bắc lấy chồng Đồng Nai

Giậm chân xuống đất than dài

Chồng tôi vô Quảng biết ngày nào ra

Nội trong lục tỉnh Nam Kỳ

Thấy em ăn nói nhu mì anh thương

Có mặt tui mình nói mình thương

Tui về chốn cũ mình vấn vương nơi nào?

Núi cao chi lắm núi ơi

Núi che mặt trời, chẳng thấy người thương

Nước chanh giấy rưới vô mắm mực

Rau mũi viết trộn lẫn giấm son

Bốn mùi họp lại càng ngon

Cũng như qua gần bậu, chẳng còn chờ trông

Nước chảy đá mòn

Nước đến chân mới nhảy

Nước giữa dòng chê trong, chê đục

Vũng trâu đầm hì hục khen ngon

Nước không ra nước

Dầu không ra dầu

Lỡ quan lỡ lính lỡ làng

Lỡ lòng dân giả, lỡ hàng công khanh

Nước lã mà vã nên hồ

Tay không mà nổi cơ đồ mới hay

Nước lên, cuốn sáo nhổ đăng

Trong tay em có ngọc cũng không bằng có anh

Nước lên rồi nước lại ròng

Đố ai bắt được con còng trong hang

Nước mắm ngon dầm con cá liệt

Em có chồng nói thiệt anh hay

Nước mắt nhỏ sa lấy khăn mu xoa nàng chặm

Quyến luyến nhau rồi ngàn dặm khó quên

Nước sông gạo chợ

Nước trong khe suối chảy ra

Mình chê ta đục, mình đà trong chưa?

Nửa đời sương gió ngang tàng

Trái tim lụy chỉ vì nàng đấy thôi

Nửa về nửa muốn ở đây

Về nhà nhớ bạn, ở đây nhớ nhà

Nực cười châu chấu đá xe

Tưởng rằng chấu ngã ai dè xe nghiêng

Cùng Tác Giả